Εξωδικαστικός Μηχανισμός: Καθυστέρηση και Προκλήσεις

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός αναμένεται να επαναλειτουργήσει τον Σεπτέμβριο, οπότε θα γίνει πιο σαφές πώς οι τελευταίες ρυθμίσεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα επιδράσουν στην ταχύτητα διευθέτησης των οφειλών. Μέχρι στιγμής, τα δεδομένα δεν προσφέρουν ξεκάθαρες απαντήσεις.

Η ανησυχία του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι έντονη, καθώς μεγάλα ποσά χρέους παραμένουν χωρίς ρύθμιση.Η Κομισιόν έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία της για τη βραδύτητα με την οποία λειτουργεί ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός.

Συγκεκριμένα, οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στον Εξωδικαστικό αφορούν συνολικά χρέη ύψους 39 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων σχεδόν το 60%, δηλαδή γύρω στα 23 δισεκατομμύρια ευρώ, προέρχονται από ελεύθερους επαγγελματίες.

Μέχρι τον Ιούλιο του 2025 είχαν καταγραφεί συνολικά 116.210 αιτήσεις στον μηχανισμό για χρέη που φτάνουν τα 52,26 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτές τις αιτήσεις μόλις οι 40.515 έχουν οδηγήσει σε επιτυχείς διακανονισμούς με αρχικές οφειλές συνολικού ύψους περίπου 13,25 δισεκατομμυρίων ευρώ – αυτό σημαίνει ότι η μέση οφειλή ανά διακανονισμό είναι περίπου στα 326.620 ευρώ.

Η κυβέρνηση είχε ελπίδες ότι οι ευνοϊκές αλλαγές για τους δανειολήπτες που εισήχθησαν φέτος θα οδηγούσαν σε σημαντική αύξηση των διακανονισμών. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα αυτών των αλλαγών.

Aκόμη και αν εξεταστεί η βελτιωμένη επίδοση του Ιουνίου στις διαδικασίες διευθέτησης χρεών, φαίνεται ότι δεν υπάρχει η απαιτούμενη επιτάχυνση ώστε να ολοκληρωθούν εγκαίρως οι εκκρεμούσες αιτήσεις.

Για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο του 2025 πραγματοποιήθηκαν μόλις 1.439 διακανονισμοί αξίας περίπου 433 εκατομμυρίων ευρώ ενώ τον Ιούνιο σημειώθηκε υψηλό αριθμό με τις διαδικασίες να φτάνουν τις 1.993 και το ποσό των χρεών να αγγίζει τα 666 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο τον Ιούλιο παρά τη συνέχιση των διαδικασιών (1.949),το ποσό μειώθηκε στα περίπου541 εκατ., γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας αυτής.

Aν συνεχίσουμε στους ίδιους χαμηλούς τόνους όπως αυτοί του Ιουνίου (666 εκατ.), τότε χρειάζονται σχεδόν πέντε χρόνια για να διευθετηθούν όλα τα υπόλοιπα χρέη χωρίς υπολογισμό νέων αιτήσεων στο μέλλον.

Xαρακτηριστικά Ρυθμίσεων

Η μέση διάρκεια αποπληρωμής για τις οφειλές προς το Δημόσιο είναι περί τα16 χρόνια ενώ προς χρηματοπιστωτικούς φορείς/τράπεζες αγγίζει τα17 χρόνια.
Το ποσοστό κουρέματος στις υποχρεώσεις προς το Δημόσιο κυμαίνεται γύρω στο15%, ενώ αντίστοιχα στους χρηματοπιστωτικούς φορείς/τράπεζες φτάνει το30%. Συνολικά έχει καταγραφεί ένα ποσό διαγραφής οφειλών που ανέρχεται σε4,26 δισεκατομμύρια ευρώ.

Aιτήσεις Ευάλωτων Οφειλετών

Mέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί8.668 αιτήσεις από ευάλωτους πολίτες εκ των οποίων6.120 έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς4.440 φορές.
Επιπλέον607 αιτήσεις έγιναν μέσω προκαταβολής όπου465 εξ αυτών ολοκληρώθηκαν θετικά (αναστολή πλειστηριασμού).

Aπορριπτικές Αιτίες Aιτήσεων

Tο29% όλων των απορριμένων προτάσεων από Χρηματοπιστωτικούς Φορείς αφορά ανεπαρκείς οικονομικές δυνατότητες.
Ένα13% απορρίψεων προκύπτει από «άλλους» λόγους ενώ8% κρίνονται ως ακατάλληλες λόγω φύσης ή ύψους της απαίτησης.
Από πλευράς οφειλετών στις πολυμερείς συμφωνίες64% δεν παρείχε καμία δικαιολογία στην πρόταση τους ενώ20% λόγω «αδυναμίας εξυπηρέτησης». Στις διμερείς περιπτώσεις81% ήταν χωρίς δικαιολόγηση και6% χαρακτήρισαν την πρόταση ως μη συμφέρουσα.