Αυστηρές προειδοποιήσεις από την ΕΚΤ προς τις τράπεζες και τους εμπόρους σχετικά με τη χρήση μετρητών

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα στις τράπεζες της ευρωζώνης, οι οποίες συνεχίζουν να περιορίζουν τον αριθμό των ATM, καθώς και στους εμπόρους που απορρίπτουν τις συναλλαγές σε μετρητά. Ταυτόχρονα, διαβεβαιώνει τους πολίτες ότι η μετάβαση στις ψηφιακές πληρωμές δεν σημαίνει την πλήρη εξάλειψη των μετρητών. Αυτό θα διασφαλιστεί μέσω του νέου κανονισμού που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή σύντομα.

Η ΕΚΤ εκφράζει ανησυχία για την πρακτική των τραπεζών να μειώνουν τα δίκτυα ATM, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πρόσβαση στα μετρητά για τους χρήστες. Επιπλέον, όλο και περισσότεροι έμποροι αρνούνται τη δυνατότητα πληρωμής σε μετρητά και απαιτούν ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Σύμφωνα με τον Πιέρο Σιπολόνε, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, η εύκολη πρόσβαση στα μετρητά είναι κρίσιμη για τη λειτουργία τους ως μέσο πληρωμής.

Ο στόχος της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η προτεινόμενη νομοθεσία στοχεύει στη διατήρηση της διαθέσιμότητας χαρτονομισμάτων και κερμάτων σε όλη την ευρωζώνη αλλά αντιμετωπίζει αρκετές προκλήσεις. Η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι η συρρίκνωση των τραπεζικών υποκαταστημάτων και των ATM λόγω συγκέντρωσης στον τραπεζικό τομέα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Σε ένα σύστημα δύο επιπέδων όπως αυτό που υπάρχει σήμερα, οι κεντρικές τράπεζες δεν προσφέρουν άμεσες υπηρεσίες στα κοινά άτομα· αυτή είναι ευθύνη των εμπορικών τραπεζών.

Μελέτες του Ευρωσυστήματος έχουν δείξει σημαντικές αποκλίσεις στη διαθέσιμη υπηρεσία κατάθεσης χρημάτων μεταξύ διαφορετικών χωρών και περιοχών εντός της ευρωζώνης. Οι ανάγκες ποικίλλουν ανάμεσα σε αστικές και αγροτικές περιοχές ενώ οι καταναλωτές εκφράζουν ολοένα αυξανόμενη δυσαρέσκεια σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Νέα κανονιστική προσέγγιση από την ΕΚΤ

Ο Σιπολόνε επισημαίνει ότι είναι απαραίτητο να θεσπιστούν σαφή πλαίσια κανόνων όσον αφορά τις υπηρεσίες πληρωμών σε μετρητά. Μια γενική προσέγγιση δεν μπορεί να εφαρμόζεται ομοιογενώς σε όλες τις χώρες.Η ΕΚΤ υπογραμμίζει τη σημασία ύπαρξης επαρκούς πρόσβασης στις υπηρεσίες αυτές παντού στην ευρωζώνη μέσω τοπικών τραπεζικών δικτύων.

Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό, ο νέος Κανονισμός για το Νόμιμο Χρήμα αναθέτει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργασία μαζί μας ώστε να καθοριστούν κοινοί δείκτες παρακολούθησης σχετικά με την πρόσβαση στα χρήματα αυτά.

Υποχρεωτική αποδοχή χρημάτων

“Τα χαρτονομίσματα ευρώ έχουν νόμιμη ισχύ παντού στην ευρωζώνη”, σημειώνει ο Σιπολόνε προσθέτοντας πως πρέπει πάντα να γίνονται δεκτά ως βασικό μέσο πληρώμης. Ορισμένοι έμποροι που αρνούνται τα χρήματα ή εμφανίζουν πινακίδες «Μόνο κάρτες» παραβιάζουν αυτήν τη ρύθμιση κι ενδέχεται έτσι να αποκλείσουν κοινωνικές ομάδες που εξαρτώνται από τα φυσικά νομίσματα.» Για τον λόγο αυτό η ΕΚΤ ζητεί ρητή απαγόρευση τέτοιων πρακτικών.

Eπιπλέον κανόνες αποδοχής

“Ο κανονισμός καθορίζει λεπτομερείς κανόνες για το νόμιμο χρήμα”, συμπεριλαμβάνοντας υποχρεωτική αποδοχή χρημάτων ευρώ χωρίς επιπλέον χρεώσεις ή περιορισμούς κατά τη διάρκεια συναλλαγής.» Ο κανονισμός επίσης καλύπτει περιπτώσεις όπου μπορεί ένας έμπορος να αρνηθεί μια τέτοια πληρώμή μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες όπως όταν υπάρχει δυσανάλογος αριθμός χαρτονομίσματος προς ποσό αγοράς ή εάν δεν υπάρχουν διαθέσιμα ρέστα.»

Kανόνες αξιολόγησης κράτους μέλους

Tα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης ν’ αξιολογούν συνεχώς αν παρέχουν επαρκή πρόσβαση στους πολίτες ώστε όλοι οι πολίτες ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσεως ν’ έχουν ίδιους όρους πρόσβασης στα χρήματα αυτά.
Αυτό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα ώστε τα φυσικά χρήματα ν’ εξακολουθούν ν’ αποτελούν νόμιμο τρόπο συναλλαγής μέσα στο σύστημα οικονομίας μας!