«Εισόδημα νοικοκυριών: Πώς οι αυξήσεις δεν αρκούν για να ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2010»

Αύξηση Οικογενειακών Εισοδημάτων στην Ελλάδα

Τα οικογενειακά εισοδήματα στη χώρα μας παρουσιάζουν μια αργή αλλά σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια, εν μέσω της οικονομικής ανάκαμψης και της επιστροφής στην κανονικότητα. Ωστόσο, η έξι ετών πορεία ανόδου δεν έχει καταφέρει να καλύψει τις απώλειες που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια της σοβαρής οικονομικής κρίσης: το μέσο διαθέσιμο εισόδημα παραμένει κάτω από τα επίπεδα του 2010!

Δυστυχώς, οι οικογενειακές δαπάνες και το κόστος ζωής αυξάνονται με ταχύτερους ρυθμούς από ότι τα εισοδήματα. Ως αποτέλεσμα, πολλές οικογένειες όχι μόνο δεν αποταμιεύουν αλλά αναγκάζονται να προσφεύγουν σε δανεισμό για να καλύψουν τις ανάγκες τους.Αυτό επιβεβαιώνεται από στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) και αναλύσεις των ειδικών στην Alpha Bank στο τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων: το ποσοστό αποταμίευσης έχει γίνει ξανά αρνητικό – οι νοικοκυριά “τραβούν” περισσότερα χρήματα από τους καταθετικούς λογαριασμούς τους απ’ όσα καταθέτουν κάθε μήνα.

Αυξανόμενη Εξάρτηση από Δάνεια

Η εξάρτηση αυτή από τις τράπεζες για την κάλυψη των οικογενειακών αναγκών είναι ολοένα και πιο εμφανής. Οι τράπεζες έχουν αρχίσει έναν αγώνα για την αύξηση των χορηγήσεών τους και έχουν ανοίξει ελαφρώς τη στρόφιγγα των καταναλωτικών δανείων. Από τον Μάρτιο του 2022 έως σήμερα, η ζήτηση για καταναλωτική πίστη έχει σταθερά αυξηθεί. Ο δωδεκάμηνος ρυθμός μεταβολής έφθασε το 5,4% τον Ιούνιο του 2025, υποδεικνύοντας μια μεγαλύτερη εξάρτηση των νοικοκυριών από τον δανεισμό.

Μισθοί και Αγοραστική Ικανότητα

Στο πλαίσιο αυτό,σύμφωνα με την Alpha Bank,το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών παρουσίασε αύξηση κατά 0,7% στο πρώτο τρίμηνο αυτού του έτους. Σε ονομαστικούς όρους ανήλθε σε περίπου 37,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή η άνοδος οφείλεται κυρίως στις αυξήσεις στις αμοιβές μισθωτής εργασίας καθώς και στη βελτίωση της απασχόλησης. Αντίθετα όμως παρατηρείται μείωση στα συνολικά εισοδήματα αυτοαπασχολούμενων καθώς επίσης και στα έσοδα από περιουσία.

Ωστόσο αυτές οι αυξήσεις είναι ονομαστικές – δεν ανταγωνίζονται αντίστοιχα την πραγματική μεταβολή στην αγοραστική δύναμη. Από το 2019 έως το 2024 σημειώθηκε σωρευτική αύξηση ύψους 27%. Όταν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός αυτή περιορίζεται μόλις στο 12,3%.

Επιφυλακτικότητα Καταναλωτών

Aκόμα κι αν υπάρχει ανάκαμψη στα εισοδήματα οι καταναλωτές δείχνουν επιφυλακτικοί απέναντι στις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα.Τα δεδομένα που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δείχνουν ότι οι εκτιμήσεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση των νοικοκυριών έχουν επιδεινωθεί μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Pαρ’ όλα αυτά υπήρξε κάποια βελτίωση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2023 αλλά γενικά η τάση παρέμεινε ευμετάβλητη με απαισιόδοξες προβλέψεις να κυριαρχούν.

Θετικές Προοπτικές για το Μέλλον

Aπό πλευράς προοπτικών πάντως η Alpha Bank προβλέπει περαιτέρω ενίσχυση στο διαθέσιμο εισόδημα στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα μέσω:

  • Tης συνεχούς ανάπτυξης της απασχόλησης καθώς επίσης κι ενός περιορισμού στην ανεργία.
  • Tης αύξησης του κατώτατου μισθού στα €880 που θα ισχύσει από τον Απρίλιο του 2025.
  • Tης επαναφοράς τριετιών στον ιδιωτικό τομέα.
  • Tων δημοσιονομικών μέτρων όπως είναι η κατάργηση τέλους επιτηδεύματος ή μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα καθώς επίσης κι αυξήσεις συντάξεων βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού.
  • Tου περιορισμού φορολογικών βαρών λόγω πληθωρισμού μέσω τιμαριθμοποίησης φορολογικής κλίμακας.